Marketing mix là gì?
Marketing mix là một khái niệm trong lĩnh vực tiếp thị, gồm bốn yếu tố: product (sản phẩm), price (giá cả), place (phân phối) và promotion (xúc tiến, quảng cáo). Các yếu tố này được sử dụng để thiết lập và quản lý chiến lược tiếp thị của một sản phẩm/dịch vụ, giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh.
Với sự phát triển của marketing hiện đại, để thu hút khách hàng và tăng trưởng doanh số hiệu quả, một chiến lược tiếp thị không chỉ dừng lại ở 4P mà đã chuyển hóa sang Marketing Mix 7Ps. Theo các chuyên gia, yếu tố 3P được bổ sung vào gồm có:
- People (con người)
- Process (quy trình)
- Physical Evidence (cơ sở hạ tầng, vật chất hỗ trợ hoạt động marketing)
Vai trò của marketing mix
Đối với doanh nghiệp
Marketing không chỉ là một hoạt động riêng lẻ mà nó trải dài trong toàn bộ quá trình sản xuất và tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp. Chiến lược marketing mix là một công cụ hữu hiệu giúp cho doanh nghiệp duy trì và phát triển trên thị trường bằng cách cung cấp sản phẩm phù hợp với mong muốn của khách hàng, phân phối hàng hoá hiệu quả cũng như đáp ứng được những thay đổi về nhu cầu người tiêu dùng trên thị trường qua thời gian.
Đối với doanh nghiệp thương mại, việc xúc tiến cũng là một yếu tố quan trọng giúp tạo ra sự khác biệt và ưu thế cạnh tranh. Vì vậy, thực hiện tốt các hoạt động marketing là vô cùng cần thiết để doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển trên thị trường.
Đối với người tiêu dùng
Marketing-mix không chỉ đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh mà còn có tác dụng đem lại lợi ích cho khách hàng. Để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, chúng ta cần phải đáp ứng nhu cầu của khách hàng bằng cách cung cấp sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu của họ.
Lợi ích họ nhận được là về mặt kinh tế khi mà sản phẩm cung cấp có giá trị cao hơn số tiền họ bỏ ra. Thêm vào đó, để làm thỏa mãn người tiêu dùng, sản phẩm của bạn phải mang lại nhiều lợi ích hơn đối thủ cùng lĩnh vực.
Đối với xã hội
Ngày nay, chiến lược marketing-mix không chỉ phục vụ cho việc thúc đẩy sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp, mà còn có tầm ảnh hưởng đến xã hội. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp một mức sống tốt hơn cho cộng đồng.
Trước đây, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh hàng tiêu dùng thường tập trung vào tối đa hóa hiệu quả kinh tế, nhưng hiện nay họ cũng đang chú trọng vào các hoạt động có ích cho cộng đồng như bảo vệ môi trường và đảm bảo phúc lợi xã hội, nhằm xây dựng hình ảnh uy tín cho doanh nghiệp.
Với sự phát triển toàn cầu, Marketing càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nó hỗ trợ cho khách hàng tiếp cận sản phẩm/dịch vụ từ nước ngoài nhanh chóng, đồng thời cũng giúp doanh nghiệp trong nước quảng bá và tiếp cận với thị trường quốc tế, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh và hình ảnh doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.
Các chiến lược marketing mix
Chiến lược marketing mix 4P
Marketing Mix 4P được coi là chiến lược marketing truyền thống. Nó bắt nguồn từ những năm 1960 và được áp dụng rộng rãi kể từ đó. Marketing mix 4P hiện đang được sử dụng như một công cụ giảng dạy trong các tổ chức đào tạo, cao đẳng và đại học trên toàn thế giới. Mặc dù marketing ngày càng cải tiến nhưng yếu tố 4P vẫn được coi là một phương pháp tuyệt vời để phân tích và thực hiện kế hoạch tiếp thị hiệu quả.
Phạm vi tiếp thị của Marketing mix 4P gồm có:
- Product (sản phẩm): Hàng hóa hoặc dịch vụ được sản xuất với số lượng lớn theo tiêu chuẩn nhất định để cung cấp cho khách hàng.
- Price (giá cả): Là chi phí mà khách hàng phải trả để mua sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn.
- Place (địa điểm): Đại diện cho điểm bán hàng hoặc nơi mà sản phẩm của bạn có thể được mua.
- Promotion (xúc tiến thương mại): Tất cả các hoạt động quảng cáo và tiếp thị để giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn đến khách hàng.
Chiến lược marketing mix 7P
Marketing Mix 7P là một mô hình tiếp thị được phát triển dựa trên mô hình 4P. Nó cải tiến và bổ sung thêm 3 yếu tố People, Process và Physical. Mô hình này là một công cụ hữu hiệu và phổ biến trong ngành thương mại dịch vụ.
People (con người)
Ở đây, people được xem là khách hàng mục tiêu và các nhân viên trực tiếp cung cấp dịch vụ trong doanh nghiệp. Để đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của khách hàng, việc thực hiện khảo sát thị trường là rất quan trọng. Đồng thời, quá trình tuyển dụng nhân viên cũng quan trọng không kém trong việc cung cấp dịch vụ chất lượng tới người tiêu dùng. Theo đó, nhân viên chăm sóc khách hàng và copywriter là hai vị trí cần được xem xét tuyển dụng kỹ lưỡng.
Process (quy trình)
Quy trình chính là tập hợp các phương pháp, công nghệ được sử dụng để cung cấp những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất cho khách hàng của mình. Qua đó, một hệ thống quy trình bài bản và hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ của mình. Các quy trình mà doanh nghiệp cần chú trọng có thể bao gồm việc đặt hàng, sản xuất, xuất nhập kho, vận chuyển và thanh toán.
Physical evidence (cơ sở vật chất, hạ tầng)
Trong lĩnh vực tiếp thị dịch vụ, cơ sở vật chất được xem là một yếu tố quan trọng cần đầu tư. Đây là không gian giao tiếp, tương tác và gửi gắm thông điệp giữa nhà cung cấp dịch vụ và khách hàng khi họ sử dụng dịch vụ.
Physical Evidence có thể mang lại lợi thế cạnh tranh lớn cho doanh nghiệp và thu hút khách hàng bằng những yếu tố liên quan đến cơ sở hạ tầng, vật chất bên trong nơi cung cấp sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp.
Ví dụ như nhắc tới không gian cafe hiện đại, người ta nghĩ ngay đến The Coffee House, hay bàn về thái độ chăm sóc khách hàng tốt thì đề cập đến thương hiệu Google.
Chiến lược marketing mix 3P
Thay vì nhắc đến 7Ps như trước thì phần lớn các Marketer hiện nay sẽ dùng cụm từ Marketing Mix 3P để nói về yếu tố mở rộng của mô hình 4P.
Chiến lược marketing mix 4C
Mô hình chiến lược tiếp thị hỗn hợp 4C (marketing mix 4C) được sáng tạo bởi Robert F. Lauterborn vào năm 1990 như một sự phát triển từ mô hình 4P của marketing mix. Dù không phải là một yếu tố cốt lõi của marketing mix nhưng nó là phần mở rộng quan trọng.
Để đạt được thành công trong kinh doanh, marketing mix 4P là chưa đủ. Doanh nghiệp cần phải quan tâm đến các yếu tố liên quan đến khách hàng trong mô hình chiến lược marketing mix 4C (chữ C là viết tắt của từ Customer). Trong mô hình này, các chuyên gia đưa ra 4 yếu tố cần giải quyết:
- Customer Solutions (giải pháp cho khách hàng)
- Customer Cost (chi phí của khách hàng)
- Convenience (sự tiện lợi)
- Communication (giao tiếp)
Customer Solutions (giải pháp cho khách hàng)
Chữ C trong cụm từ Customer Solutions (giải pháp cho khách hàng) kết hợp cùng chữ P - Product (sản phẩm), cho thấy rằng mỗi sản phẩm được đưa ra thị trường đều phải giải quyết được nhu cầu thực tế của khách hàng thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận. Để thực hiện được chữ C này, các doanh nghiệp cần tìm hiểu rõ về nhu cầu của người tiêu dùng và đưa ra giải pháp phù hợp.
Customer Cost (chi phí của khách hàng)
Cụm từ “Customer Cost” (chi phí của khách hàng) kết hợp với “Price” (giá) cho thấy rằng để định giá một sản phẩm, ta cần xem xét giá trị tiền bỏ ra để mua sản phẩm cùng với khoản chi phí khác như chi phí vận hành, sử dụng và loại bỏ sản phẩm.
Một giá cả được cho là phù hợp khi lợi ích của sản phẩm tương xứng với số tiền khách hàng bỏ ra.
Convenience (sự tiện lợi)
Trong marketing mix, Place (phân phối) và Convenience (thuận tiện) có liên quan chặt chẽ với nhau. Cách phân phối sản phẩm của doanh nghiệp cần phải đảm bảo sự thuận tiện cho khách hàng. Một ví dụ điển hình cho khía cạnh này là mạng lưới cửa hàng Vinmart+.
Với sự xuất hiện tại nhiều địa điểm và đáp ứng được nhu cầu mua hàng cấp bách của người tiêu dùng, Vinmart+ đã tạo nên sự tin tưởng và thu hút khách hàng trung thành với thương hiệu.
Communication (giao tiếp)
Từ Communication (giao tiếp) sẽ liên quan đến chữ P cuối cùng trong marketing mix 4P: Promotion (khuyến mãi, truyền thông). Ta có thể thấy rằng, quá trình truyền thông cần phải được thực hiện với hình thức giao tiếp hai chiều giữa doanh nghiệp với khách hàng.
Để đạt được sự hiệu quả trong chiến lược truyền thông, doanh nghiệp cần lắng nghe tâm tư và nguyện vọng của khách hàng. Qua đó, các Marketer sẽ vận dụng truyền thông để quảng bá sản phẩm sao cho phù hợp với mong muốn khách hàng. Điều đó sẽ giúp xây dựng mối quan hệ lâu dài giữa khách hàng và thương hiệu.
Chiến lược marketing mix 4E
Mô hình Marketing Mix 4E được tạo ra dựa trên cơ sở bền vững của mô hình Marketing Mix truyền thống sau đó cải tiến và phát triển để phù hợp với thị trường cạnh tranh gay gắt hiện nay. Theo đó, mô hình marketing mix 4E tập trung vào trải nghiệm của khách hàng, gồm có:
- Experience (trải nghiệm của người dùng)
- Exchange (trao đổi)
- Everywhere (mọi nơi)
- Evangelism (quảng bá)
Sau đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu từng yếu tố:
Experience (trải nghiệm của người dùng)
Experience là cách mà khách hàng hoặc người dùng của bạn đánh giá về sản phẩm doanh nghiệp cung cấp. Hiện nay, người tiêu dùng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng sản phẩm vì thế nếu có trải nghiệm tốt sản phẩm/dịch vụ của bạn sẽ là một lợi thế lớn để khuyến khích họ trở thành khách hàng thân thiết.
Mặt khác, nếu sản phẩm của bạn không chất lượng hoặc dịch vụ kém thì họ sẽ mua sản phẩm/dịch vụ của đối thủ và chia sẻ kinh nghiệm tiêu cực này với người khác. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh nghiệp.
Exchange (trao đổi)
Trong chiến lược Marketing 4E, từ khóa thứ hai là Exchange – tức là Trao đổi. Khách hàng mong đợi nhận được giá trị tương xứng với số tiền họ chi trả và điều này làm tăng khả năng họ sẽ ưu tiên chọn thương hiệu cung cấp nhiều lợi ích hơn.
Để tận dụng yếu tố này, các thương hiệu nên áp dụng chương trình giảm giá, khuyến mãi hoặc tặng quà cho khách hàng. Ngoài ra, lấy ý kiến đánh giá trực tiếp từ khách hàng cũng là một phương thức hiệu quả giúp nâng cao lòng tin của khách hàng với thương hiệu, đồng thời thể hiện rằng chúng ta luôn tôn trọng ý kiến của họ và đặt họ là trung tâm của chiến lược Marketing.
Everywhere (mọi nơi)
Từ khóa tiếp theo trong chiến lược Marketing 4E là Everywhere (mọi nơi), tức là bạn cần hiểu rõ tâm lý khách hàng và xác định được địa điểm họ có thể đến để mua sản phẩm.
Với sự phát triển đa dạng của phương thức mua hàng, doanh nghiệp cũng phải thay đổi để theo kịp với xu hướng. Hiện nay, khách hàng không chỉ mua sản phẩm tại các cửa hàng truyền thống như trước mà còn có thể mua hàng trực tuyến và thanh toán qua internet banking, momo... Vì vậy, để tiếp cận khách hàng và bán được nhiều sản phẩm, bạn cần lên kế hoạch bán hàng trên mạng.
Evangelism (quảng bá)
Trong marketing mix 4E, chữ E cuối cùng nói đến hoạt động quảng bá, đó là việc lan tỏa các sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn đến nhiều người hơn. Song, chỉ đơn thuần là quảng bá sản phẩm/dịch vụ là chưa đủ, điều quan trọng hơn là giúp khách hàng hiểu rõ giá trị mà thương hiệu của bạn mang lại.
Khi mọi người biết rõ giá trị này, phương thức quảng bá sẽ trở nên hiệu quả và tiết kiệm chi phí quảng cáo. Thay vì tự quảng bá sản phẩm thì một lời giới thiệu từ người quen có thể khiến khách hàng dễ dàng tin tưởng và mua hàng của bạn.
Cách xây dựng chiến lược marketing mix 4P thành công
Sau khi tìm hiểu về những mô hình marketing mix, chúng ta cùng đến với cách xây dựng chiến lược marketing mix 4P. Đây được xem là mô hình căn bản nhất mà bất cứ thương hiệu nào cũng từng áp dụng qua:
Xác định điểm bán hàng độc đáo của thương hiệu
Unique Selling Point (USP) hay còn gọi là điểm bán hàng độc đáo được hiểu là những giá trị đặc biệt mà chỉ doanh nghiệp của bạn sở hữu. Một sản phẩm có USP sẽ trở nên nổi bật và khác biệt so với đối thủ cạnh tranh. Tại doanh nghiệp, việc tập trung phát triển và quảng bá USP là một trong những chiến lược quan trọng để thu hút và kết nối khách hàng tiềm năng với sản phẩm của doanh nghiệp.
Thấu hiểu khách hàng
Để thành công trong bất kỳ chiến lược marketing nào, việc hiểu rõ nhu cầu, hành vi của khách hàng là yếu tố cực kỳ quan trọng. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp có thể tạo ra một kế hoạch tiếp cận khách hàng phù hợp và hiệu quả.
Tìm hiểu đối thủ
Trên thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt như hiện nay, các doanh nghiệp phải luôn cố gắng để duy trì thị phần cũng như giữ vững cơ hội kinh doanh của mình.
Vì vậy, nếu không muốn bị tụt lại phía sau, bạn nên tìm hiểu kỹ về đối thủ cạnh tranh để có thể xem xét và đưa ra các chiến lược marketing phù hợp. Phân tích các hoạt động marketing của đối thủ giúp cho doanh nghiệp học hỏi những ưu điểm và tránh các sai lầm trong thực hiện chiến lược.
Đánh giá các kênh phân phối và địa điểm mua hàng
Các doanh nghiệp cần xác định kênh bán hàng và mạng xã hội đang được khách hàng sử dụng để mua sản phẩm. Để thực hiện điều này, chúng ta cần cân nhắc kỹ lưỡng để chọn phương thức tiếp thị và phân phối phù hợp, đảm bảo mang lại hiệu quả tối đa cho chiến dịch Marketing.
Phát triển chiến lược truyền thông (Promotion)
Để có thể lên kế hoạch truyền thông phù hợp, bạn cần nắm vững thông tin về đối tượng mục tiêu, dựa trên insight, hành vi và thói quen của họ.
>>>Xem thêm: Top công cụ Marketing giúp kinh doanh hiệu quả Marketer cần biết
Kết hợp các yếu tố và kiểm tra tổng thể
Trong marketing, việc kết hợp 4 chữ P (Product, Price, Promotion và Place) là rất quan trọng để xây dựng chiến lược thành công. Chúng có mối quan hệ mật thiết và tương trợ lẫn nhau. Biết khai thác sự tương tác giữa chúng sẽ giúp đẩy mạnh khả năng tiếp cận và tăng doanh số bán hàng.
Ví dụ về marketing mix 4P: Việc truyền thông (promotion) giảm giá sản phẩm (price) thương hiệu trên sàn thương mại điện tử (place) có thể giúp sản phẩm (product) tiếp cận được nhiều khách hàng tiềm năng.
Trên là những điều cần biết về mô hình marketing mix cũng như cách xây dựng marketing mix 4P thành công. Hy vọng bài viết này mang lại nhiều giá trị cho bạn trên chặng đường trở thành Marketer chuyên nghiệp.
Đừng quên mỗi ngày vào mục Marketing của Gofiber để cập nhật các kiến thức hữu ích về Marketing bạn nhé!
